Dimmer anahtar çeşitleri, aydınlatma sistemlerinde ışığın şiddetinin kolayca ayarlanmasını sağlayan özel bir anahtar modelidir. Klasik açma kapama anahtarlarından daha farklı bir yapıya sahip olan dimmer anahtarlar lambayı açma kapamanın yanı sıra ışığın parlaklık seviyesinin istenen düzeye getirilmesini sağlar. Bir yandan enerji tasarrufu sağlarken diğer yandan ortamda istenen ışık parlaklığını kolayca elde etmeyi mümkün kılan bu ürünler evlerin yanı sıra daha farklı alanlarda da yaygın bir biçimde kullanılıyor.
Ortamda bir ambiyans yaratmak amacıyla da tercih edilen dimmer anahtar çeşitleri ofisler, kafeler, restoranlar, oteller ve daha pek çok alanda kullanılıyor. Aynı zamanda tiyatro salonları gibi alanlarda da çok sık kullanıldığını eklemek gerekir. Kısa zamanda son derece yaygın bir kullanım alanına kavuşması dimmer anahtarların aydınlatmayı kişiselleştirme imkanı sunmasından kaynaklanır.
Elektrik devresine uygulanarak gerilimi ya da akımı değiştiren, bu sayede ampulün verdiği ışık parlaklığı seviyesini ayarlayan kontrol elemanı dimmer anahtar olarak adlandırılır. Bildiğiniz gibi klasik aydınlatma anahtarları sadece 2 konumda çalışır ve bu konumlar da açma ve kaplamadır. Dimmer anahtar tercih edildiğinde ise açma ve kapama arasında geniş bir kontrol aralığı elde edilmiş olur. Işığın yoğunluğu istenen seviyede kolaylıkla azaltılabilir ya da arttırılabilir. Bu sayede kullanıcılar ihtiyaç duydukları ışık seviyesini elde etmiş olurlar. Aynı zamanda gerekmediği sürece yüksek ışık parlaklığı seviyesi tercih edilmediğinden önemli oranda bir enerji tasarrufu da elde edilmiş olur.
Dimmer anahtarların çalışma prensibi aslında elektrik akımının devreye giriş süresini kontrol etme üzerine kuruludur. Faz kesme yöntemi ile bu imkanı elde eden dimmer anahtarlar lambaya giren enerji miktarını azaltır ya da arttırır. Bu yolla ışık parlaklığı düzeyinin hızlı ve basit bir yöntemle ayarlanması mümkün olur. Faz kesme işlemi ise ön kenar kesme ya da arka kenar kesme yöntemi ile yapılabilir.
Dimmer anahtarların kısa sürede popülerlik kazanmasıyla birlikte bu ürünler kendi içerisinde farklı alternatifler sunmaya başladı. Sıklıkla karşınıza çıkacak olan dimmer anahtar türlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
Mekanik Dimmerler
Bu modeller döner düğmeli olarak tasarlanır ve kullanıcının düğmeyi çevirmesi ile ışık şiddeti ayarlanabilir. Alternatif olarak kaydırma kontrollü olarak dizayn edilen mekanik dimmer modelleri de vardır. Bu modeller tercih edildiğinde kullanıcı ışık seviyesini ayarlamak için aparatı kaydırır. Özellikle ev tipi dimmer çeşitlerinde bu ürünler sık kullanılır ve nedeni de hem ekonomik olması hem de kurulumunun kolayca yapılabilmesidir.
Dokunmatik Dimmerler
Dokunmatik dimmer modellerinin kullanımı çok daha konforludur. Sadece yüzeyine dokunarak ışığın parlaklık seviyesi ayarlanabilir. Dokunmatik dimmer modellerinin bazılarında tek dokunuş ile açma kapama yapılırken bazılarında parlaklık seviyesinin ayarlanması için uzun bir basış gerekir.
Uzaktan Kumandalı Dimmerler
Uzaktan kumandalı dimmer modelleri de çok sık tercih edilen tasarımlar arasındadır. Kablosuz bağlantı ya da kızıl ötesi kumanda ile çalışan bu tasarımlar kullanıcıların ışık seviyesini kumanda üzerinden ayarlamasını sağlar. Özellikle akıllı ev sistemleriyle uyumlu bir tasarıma sahip olan bu ürünler Wi-Fi ya da bluetooth üzerinden de cep telefonu aracılığı ile kullanılabilir.
Akıllı Dimmerler
En gelişmiş dimmer anahtar modelleridir ve özellikle sensör sistemlerinin son derece gelişmiş olduğunu söyleyebiliriz. Sesli asistan gibi farklı yazılım çeşitleriyle donatılmış olan bu ürünler aynı zamanda programlanabilir aydınlatma senaryoları da sunabiliyor. Bu yönüyle ele alındığında mevcut dimmer anahtar modelleri arasında en yüksek konfor seviyesini sunan akıllı dimmerlerdir.
Dimmer anahtar modellerinin sağladığı avantajlar arasında en önemli olanı, aydınlatmanın en konforlu seviyede kullanılmasını sağlamasıdır. Işığın parlaklık seviyesinin istendiği gibi ayarlanabilmesi, ortamda ışık seviyesinin ihtiyaca göre belirlenmesine olanak tanır. Böylelikle ortamda her türlü ışık ambiyansının yaratılması da mümkün hale gelir. Dimmer anahtarlar enerji tasarrufu da sağlar. Özellikle ışık şiddetinin düşük seviyede kullanılması durumunda ampuller daha az elektrik enerjisi kullanır. Bu da aylık ve yıllık bazda kullanılan enerji miktarının daha düşük olmasını beraberinde getirir. Ampullerin kullanım ömrü uzar ve bu açıdan ele alındığında da dimmer anahtar kullanımı ekonomik bir seçenektir.
Ortamda farklı ışık seviyelerini kullanabilmek, müzelerde, sergi salonlarında, tiyatro salonlarında önemli bir avantajdır. Aynı zamanda yapıların mimari detaylarını ön plana çıkarma noktasında da dimmer anahtarların önemli olduğunu altını çizmeliyiz. Sonuç olarak bu ürünler sadece ışık parlaklığını belirlemekten çok daha fazlasını sunmayı başarır.
Bildiğiniz gibi aydınlatmada son yıllarda LED teknolojisi bir hayli yaygınlaştı. Bu durum dimmer sistemlerinde kimi zaman problemler yaşanmasına neden olabiliyor. Çoğunlukla klasik dimmer modelleri, akkor ya da halojen ampul çeşitleriyle kolayca uyum sağlıyor ve gayet sorunsuz bir biçimde çalışıyor. Fakat söz konusu LED ampuller olduğunda uyum sorunlarının yaşanması riski de doğuyor. Bunun temel nedeni ise LED ampul sürücülerinin düşük güçte çalışmaya uygun bir mekanizmaya sahip olmamasıdır.
İşte bu nedenle ani kapanma ya da titreşim gibi problemler yaşamamak için LED ampullerle kullanıma uygun dimmer anahtar çeşitlerinin tercih edilmesi gerekir. Eğer kullandığınız ampuller halojen ya da akkor ampul ise zaten klasik dimmer anahtarlar ile istediğiniz performansı elde eder ve sorunsuz kullanım imkanını elde edersiniz. Sonuç olarak dimmer seçimi yaparken uyum unsurunu da göz önünde bulundurmayı unutmayın!
Dimmer anahtarlar, sürdürülebilir enerji kullanımına katkı sağlayan ürünlerdir. Bunun nedeni ise sadece ihtiyaç duyulan miktarda enerji kullanımı sunmalarıdır. Elbette bu durum aylık elektrik faturalarına da olumlu bir yansıma yapar ve daha düşük faturalar ile karşılaşmanızı sağlar.