Elektrik Panosu Nedir? Malzemeleri Nelerdir?

Yaşamın tüm alanlarında elektrik enerjisinin güvenli ve düzenli bir şekilde çalışması için elektrik panolarına ihtiyaç duyulduğu bilinir. Elektrik panoları enerji sistemini kontrol altında tutan ve aynı zamanda koruyan bir birim olarak değerlendirilebilir. Elektrik panoları sayesinde elektrik akımının dağıtılması ve elektrikli cihazlara güvenli bir şekilde ulaşması mümkün hale gelir. Sizler için elektrik panosunun ne olduğunu ve hangi malzemeleri içerdiğini detaylı bir şekilde aktarıyoruz.

Elektrik Panosu Nedir?

Elektrik enerjisinin kontrolünü, dağıtımını ve korunmasını sağlayan sistem kutusu, elektrik panosu olarak adlandırılır. Elektrik panosu içerisinde devre kesiciler, sigortalar, röleler, kontaktörler ve diğer kontrol elemanları bulunur. Elektrik enerjisi öncelikle ana şebekeden elektrik panolarına ulaşır ve bu panodan da binalardaki farklı bölümlere düzenli ve güvenli bir şekilde dağıtılır.

Elektrik Panosu Ne İşe Yarar?

Elbette elektrik panolarının temel görevi, enerjinin son kullanıcıya güvenli ve düzenli bir akım eşliğinde ulaşmasını sağlamaktır. Bunun için aşırı yük ya da kısa devre gibi olumsuzluklara karşı sistemin korunmasını da sağlaması gerekir. Kaçak akım gibi önemli risklere karşı sistemi korumak elektrik panolarının temel görevlerinden bir diğeridir. Bu nedenle elektrik panoları çok sayıda bileşen içerir. İşte elektrik panolarının görevleri…

• Elektriğin farklı devrelere düzenli, güvenli biçimde dağıtılmasını sağlar.
• Aşırı akım koruması elektrik panolarının faydaları arasındadır. Ani yüklenmeler gibi durumlarda sistemi kapatır.
• Kaçak akım koruması da elektrik panolarının görevleri arasında yer alır. Böylelikle kullanıcıları elektrik çarpması riskine karşı korur.
• Voltaj ya da amper gibi bazı değerlerin izlenerek kaydedilmesi elektrik panolarının görevleri arasındadır. Bu panolar aracılığı ile sistem takibi kolaylıkla yapılabilir.
• Olası bir arıza durumunda müdahalenin kolaylıkla yapılması mümkün olur çünkü elektrik panoları üzerinden ilgili devreler kolaylıkla ayırt edilebilir.
• Tüm elektrik ekipmanlarının merkezi bir noktada toplanmasını sağlar. Bu özellik, elektrik panolarının güvenliği sağladığının göstergelerinden biridir.

Elektrik Panosu Çeşitleri Nelerdir?

Elektrik panoları, kullanım amaçları ve sistem büyüklüğü gibi unsurlara göre farklı çeşitler sunar. Bu çeşitlere şu örnekleri verebiliriz:

• Dağıtım Panosu

Dağıtım panoları evler, işyerleri, apartmanlar gibi çeşitli yaşam alanlarında enerjinin farklı devrelere dağıtılmasını sağlayan elektrik panosu türüdür. Dağıtım panolarında grup sigortalar, ana sigorta ve kaçak akım rölesi gibi bazı bileşenler bulunur.

• Kompanzasyon Panosu

Bu panolar reaktif enerji kontrolü amacıyla kondansatör grupları içeren elektrik panosu türüdür. Sanayi tesislerinde sık kullanılan ürünler olduğunu da ekleyelim.

• MCC Panosu

Kontaktör, termik röle, motor koruma şalteri gibi ekipmanları içeren MCC panolar ise motorların kontrolü için özel olarak tasarlanan ürünlerdir.

• Sayaç Panosu

Elektrik enerjisi tüketiminin takip edilmesini sağlayan ve içerisinde çeşitli sayaçların yer aldığı elektrik panosu türleridir.

• Otomasyon Panosu

Bu ürünler endüstriyel ortamda kullanılan elektrik panosu türleridir ve içerisinde PLC sistemleri, röle grupları ve haberleşme cihazları gibi pek çok bileşen ya da cihaz olabilir.

Elektrik Panosunda Bulunan Temel Malzemeler

Bir elektrik panosu, işlevini yerine getirebilmek için pek çok farklı malzeme içermelidir. Bu malzemeler hangi elektrik panosunun kullanıldığına bağlı olarak değişebilir.

• Ana Şalter

Ana şal terler elektrik panosuna gelen elektrik enerjisine tamamen kesme görevini üstlenen bileşendir. Acil durumlarda ve olası bir risk durumunda tüm sistemi devre dışı bırakır.

• Sigorta

Bu bileşenler devrelerde meydana gelen aşırı akım ya da kısa devre gibi durumlarda problemi algılar ve devreyi keser.

• Kaçak Akım Rölesi

Kaçak akım rölesi adından da anlaşılabileceği gibi kaçak akım durumunda elektrik akımını keser ve kullanıcıların elektrik enerjisinden zarar görmesini önler.

• Kontaktör

Kontaktör çeşitleri elektrik devrelerinin uzaktan kontrol edilmesini sağlayan bileşenlerdir ve elektrik panolarında da sıklıkla kullanılırlar.

• Termik Röle

Motorların aşırı akım nedeniyle zarar görmesini engelleyen termik role çeşitleri elektrik panolarında bulunan koruma elemanlarından biridir ve çoğu zaman kontaktör çeşitleri ile birlikte çalışır.

• Busbar

Elektriğim pano içerisinde bir noktadan diğerine iletilmesini sağlayan parçalardır. Bu iletken çubuklar bakırdan üretilebildiği gibi alüminyum materyalden de üretilebilir.

• Klemens

Klemensler elektrik kablolarına sabitlenmesini sağlayan ve aynı zamanda hatların düzenli bir şekilde bağlanmasını kolaylaştıran aparatlardır.

• Sayaçlar ve Ölçü Aletleri

Sayaçlar ve ölçü aletleri elektriğin voltajının, akımının, frekans değerinin ve daha pek çok farklı parametrenin ölçülmesi için kullanılan aletlerdir.

• Sinyal Lambaları ve Butonlar

Kullanıcıların elektrik panosu üzerinden hangi devrenin aktif ya da pasif olduğunu görmesini sağlayan sinyal lambaları ya da butonlar önemli parçalardır. Çünkü sistemin çalışıp çalışmadığını bu yolla anlamak oldukça kolaydır.

• Termik Fan ve Havalandırma

Elektrik panolarının ısınmasını önlemek amacıyla kullanılan parçalardır. Aşırı ısınmadan kaynaklanabilecek olası arızaları engeller ve aynı zamanda yangın riskini de minimum seviyeye çeker.

Elektrik Panosu Bakımı Neden Önemlidir?

Elektrik enerjisinin güvenli bir şekilde kullanılabilmesi için elektrik panolarının mutlaka düzenli olarak bakımdan geçirilmesi gerekir. Rutin bakım periyotlarının asla ihmal edilmemesi son derece önemlidir. Elektrik panolarında bulunan bir vidanın gevşemesi dahi ciddi risklere yol açabilir. Bu nedenle bakım periyotları kapsamında elektrik panolarında bulunan tüm bileşenlerin mutlaka gözden geçirilmesi gereklidir. Bağlantıların kontrol edilmesi ve ısınma kaynaklı olarak bazı risklerin doğup doğmadığının belirlenmesi büyük bir önem taşır. Bakım periyotları kapsamında fan ve havalandırma sistemlerinin temizlenmesi, koruma ekipmanlarının gözden geçirilmesi de gerekir.