Tüm çalışma ve yaşam alanlarında elektrik enerjisinin güvenli bir şekilde kullanılması için elektrik kablolarının düzenli biçimde bağlanması gerekir. Bu unsur hem elektriğin güvenli kullanılmasını hem de sistemin sağlıklı ve uzun ömürlü olmasını sağlar. Bunu başarmak için bazı temel bileşenlerin kullanılması gerekir. Bu bileşenlerin başında gelen ise klemens çeşitleridir.
Klemens, elektrik devrelerinde kabloları birbirine bağlamak için kullanılan bir bağlantı bileşeni olarak tanımlanabilir. Klemensler kabloların sabitlenmesini de sağlar ve bu yönüyle elektrik akımının güvenli bir şekilde sisteme iletilmesini mümkün kılar. Klemens çeşitleri genellikle plastik bir gövdeye sahip olur ancak içerisinde iletken metal plakalar da bulunur. Kabloların bu iletkene temas ettirilmesi gerekir ve teması sağlayan da vidalı ya da yaylı bir sıkıştırma sistemidir. Böylelikle bir yandan mekanik anlamda bir tutuculuk elde edilirken diğer yandan kablolardaki elektriksel anlamda iletkenlik özelliği de korunmuş olur.
Klemenslerin son derece yaygın bir kullanım alanına sahip olduğunu söyleyebiliriz. Bu bileşenler kontrol panolarından priz ve anahtar bağlantılarına, aydınlatma sistemlerinden sanayi makinelerine kadar pek çok sistemde ve alanda tercih edilir. Klemenslerin şekli, boyutu ve bağlantı tipi ise farklı olabiliyor. Böylelikle mevcut sisteme ya da kablo türüne en uygun klemens çeşitleri kolaylıkla tercih edilebiliyor.
Bu bileşenlerin en temel görevi kablolar arasında bir bağlantı sağlamaktır. Bununla birlikte kablo uçlarının doğrudan birbirine bağlanması yerine klemens ile bağlanması elektrik enerjisinin daha güvenli kullanılmasını beraberinde getirir. Klemenslerin ne işe yaradığını kısa bir liste ile yanıtlayabiliriz:
Kullanım amaçları ya da bağlantı tipleri açısından klemenslerin farklı türlere ayrıldığını söyleyebiliriz. Yaygın şekilde kullanılan klemens çeşitleri şöyledir:
Vidalı Klemensler
En yaygın kullanılan klemens tipi vidalı olanlardır. Kabloların uç kısımları klemens içine yerleştirilir ve üzerinde bulunan küçük vidalar sıkıştırılarak kablo uçlarının sabitlenmesi sağlanır. Güvenli ve sağlam bir bağlantı sunan klemens tipi olduğunu belirtelim.
Yaylı Klemensler
Yayla klemenslerde vida yerine yay mekanizması bulunur ve kabloyu sabitleyen de bu mekanizmadır. Yaylı klemenslerin en önemli özelliği sarsıntıya dayanıklı olmaları ve aynı zamanda bağlantının çok daha hızlı yapılabiliyor olmasıdır. Hareketli olan ekipmanlarda sıklıkla yayla klemensler tercih edilir.
Ray Tipi Klemensler (DIN ray klemensleri)
Panolarda DIN raylara oturtularak kullanılan bir klemens tipidir. Bu ürünler çoğunlukla profesyonel elektrik tesisatlarında kullanılır. Çok sayıda kablonun bulunduğu ortamlarda da sıklıkla tercih edilir.
Geçmeli (Plug-in) Klemensler
Geçmeli klemensler bağlantı elemanlarının birbirine geçirilmesi şeklinde kullanılan ürünlerdir. Modüler sistemlerde ve aynı zamanda hızlı bağlantı gerektiren sistemlerde geçmeli klemens tipi kullanılır.
Çok Katlı Klemensler
Çok katlı klemens tipi ise birden fazla devrenin tek bir modül üzerinden bağlanmasına ihtiyaç duyulduğunda devreye giren bileşenlerdir. Bu ürünlerin önemli özelliği alandan ciddi düzeyde tasarruf sağlıyor olmasıdır. Karmaşık pano sistemlerinde de yaygın biçimde kullanılır.
Sigortalı Klemensler
Sigortalı klemens tipi ise elektrik bağlantısıyla birlikte güvenlik sigortası da içeren ürünlerdir. Sigortalı klemenslerin avantajı aşırı akım durumunda sistemin zarar görmesini önlüyor olmasıdır. Bu yönüyle endüstriyel kontrol sistemlerinde yaygın şekilde tercih edilir.
Klemens çeşitlerinin işlevini tam olarak yerine getirebilmesi için hangi klemensin nerede kullanılacağının çok iyi belirlenmesi gerekiyor. Bu noktada dikkate alınması gereken unsurlar ortam koşulları, bağlanacak kabloların kalınlığı, elektrik akımının değeri, devrenin sabit ya da hareketli olmasıdır. Aşağıda hangi klemensin nerelerde kullanıldığına dair bazı örnekler görebilirsiniz.
Ürün tercihi yaparken bu bilgileri göz önünde bulundurmanız en doğru seçimleri yapmanızı sağlayacaktır.
Klemens çeşitlerinin montajında bazı unsurların göz önünde bulundurulması gerekiyor. Bu temel kurallara dikkat edilmesi durumunda bağlantıların en sağlıklı şekilde yapılması da mümkün olacaktır.
Klemensler sadece bir bağlantı aracı olarak değerlendirilmemelidir. Bu bileşenler pek çok farklı açıdan da önemli avantajlar sunar. Bu avantajları şu şekilde sıralayabiliriz:
Tüm elektrik tesisatlarında öncelikli olarak dikkate alınması gereken unsur elektrik enerjisinin güvenli biçimde kullanılmasıdır. Bunu sağlamak için tercih edebileceğiniz en önemli bileşenlerden biri klemens tipleridir. Klemensler bireysel kullanıcılar kadar profesyoneller tarafından da tercih edilebilir.