Üye Girişi
Lümen, aydınlatma sektöründe sıklıkla kullanılan bir kavramdır ve doğru ışık seviyesini tercih etmek için de üzerinde durulması gereken bir ölçü birimidir. Bir ışık kaynağının yaydığı toplam görünür ışık miktarını ifade eden lümenin simgesi "lm" şeklindedir. Sadece geleneksel ampullerde değil led ampullerde de ışık seviyesi liman ile ölçülür. Bu ölçü birimi aydınlatma ürünlerine ne kadar parlak bir ışık verdiğini gösteren ve bu yönüyle kullanıcılara da rehberlik eden bir ifadedir. En genel şekliyle ele almak gerekirse aydınlatma ürününün lümen değeri ne kadar yüksekse ampul, o kadar güçlü bir aydınlatma sunuyor demektir. Lümen değeri düştükçe aydınlatma gücü de azalır.
Lümenin sıklıkla watt ile karıştırıldığını da belirtmek gerekiyor. Bir ampulde watt değeri, ışığın parlaklığını göstermez, ampul modelinin ne kadar elektrik enerjisi tükettiğini gösteren bir unsurdur. Özellikle geleneksel tip akkor ampullerin watt cinsinden değerlendirildiğini söyleyebiliriz ve bu durum lümen ile watt değerinin birbirine karıştırılmasına yol açabiliyor. Bunun nedeni klasik akkor ampullerde enerji tüketimi ile ışık gücü arasında bir ilişkinin olmasıdır.
Günümüzde ise artık geleneksel ampullerin yerini led teknolojisiyle geliştirilen ürünler aldı. Bu nedenle watt kavramı ampullerin ne kadar enerji tükettiğini göstermek için dikkate alınması gereken bir unsur haline geldi. Ampullerin ışık seviyesi ise lümen ile ölçülüyor ve ürünlerin ışık parlaklığına dair bilgi sahibi olmak isteyenler dümen değerine bakmalıdır.
Aslında bu konuda bilinmesi gereken unsur lümen ile watt arasındaki farktır. Harcanan enerji watt ile ölçülür, çıkan ışık da lümen ile ölçülür. Örneğin 800-1000 lümen ışık üreten bir LED ampul, 10 watt enerji tüketirken aynı lümen değerindeki bir akkor ampul 60 watt enerji tüketir. Bu örnekten de anlaşılabileceği gibi eviniz ya da iş yeriniz için yeni bir ampul satın alırken enerji tasarrufundan faydalanmak istiyorsanız led ampulleri tercih etmelisiniz. Işık parlaklığı açısından bir seçim yapmak istiyorsanız kaç lümenlik ışığa ihtiyacınızın olduğunu göz önünde bulundurmanız gerekir. Bu durumda ürünlerin watt değerinden ziyade lm değerine bakmalısınız.
Lütfen hesabının önemli olmasının nedeni sadece konfor ile alakalı değildir. Hem göz sağlığı hem de enerji tasarrufu bakımından ampullerin lm değerini bilmeli ve doğru seçimleri yapmalısınız. Çünkü olması gerekenden yani ihtiyaçtan daha fazla ışık olan bir ortam göz sağlığını rahatsız eder. İdeal aydınlatmadan daha düşük bir aydınlatma da ortamda karanlık bir atmosfere neden olur ve bu da gözü yoran bir unsurdur. Bununla birlikte gereksiz enerji tüketimini engellemek için yeterli aydınlatmaya önem vermek ve gereksiz aydınlatmalardan da kaçınmak gerekir. İşte bu noktada lümen hesabı önemini ortaya koyar.
Lümen hesabı şu formül üzerinden yapılır:
Toplam Lümen = Alan (m²) × Lüks (lx)
Burada "lüks", birim alana düşen ışık miktarını ifade eden bir kavramdır. 1 lüks, 1 metrekarelik bir yüzeye 1 lümen ışık düşmesi anlamına gelir ve bu sayede ortamda gerekli ışık düzeyi de kolayca belirlenebilir. Türkiye'de ortalama büyüklükte bir oturma odasında 100 ila 150 lüks aydınlatma seviyesinin yeterli olduğunu söyleyebiliriz. Evdeki oturma odasının 20 metrekare olduğunu varsayalım. Bu durumda lümen hesabı yapmak için bu formülü şu şekilde uygulamalısınız:
20 m² × 150 lx = 3000 lümen
Bu durumda, odanın tamamını dengeli bir şekilde aydınlatmak için toplamda 3000 lümen ışık gücüne ihtiyaç vardır. 3000 lümenlik bir ampul seçebilir ya da birden fazla sayıda aydınlatma ürünü ile toplamda 3000 lümen değerini yakalayabilirsiniz.
Evlerde ve iş yerlerinde farklı alanlar için farklı dümen değerinde ışıklara ihtiyaç olabilir. Lümen değerini hesaplamak için lüks değerini de bilmelisiniz. Sizlere rehberlik etmesi adına örnek bir liste aktaralım:
Elbette bu değerler ortalama mekan büyüklüğü dikkate alınarak belirlendi. Örneğin çok küçük bir mutfağa sahipseniz daha düşük lüks değerini dikkate alarak hesaplama yapmalısınız.
Lümen konusunda bilinmesi gereken detaylardan biri de lümen verimi kavramıdır. Lümen verimi aslında bir ampulün ne kadar verimli çalıştığını da gösterir. Bu kavram "lm/W" (lümen/watt) cinsinden ifade edilir ve 1 watt elektrik enerjisiyle üretilen lümen miktarı olarak tanımlanabilir.
Örneğin bir ampul 10 watt enerji harcayıp 1000 lümen ışık üretiyorsa, lümen verimi 100 lm/W olur. Günümüzde yeni teknolojilerle geliştirilen LED ampullerde bu oran genellikle 80 ile 150 lm/W arasında değişir.
Artık lümen ve lümen verimi konusunda tüm bilgilere sahipsiniz ve sırada doğru lümen seçimini nasıl yapacağınız konusu var. Doğru lümen değerini seçmek aydınlatmada en önemli unsurlardan biridir. Bunun için ortamın ne amaçla kullanıldığı, büyüklüğü ve kişisel konfor beklentisi gibi bazı unsurları göz önünde bulundurmak gerekir.
Renk sıcaklığı da bu noktada önemli bir faktör olarak devreye giriyor. 2700K - 3000K arası "sıcak beyaz" tonlar ev içi kullanımda konfor sağlar. 4000K - 6500K arası "soğuk beyaz" tonlar ise ofis ve çalışma alanlarında tercih edilir. Bu bilgiler doğrultusunda mekanın kullanım amacına en uygun renk sıcaklığına sahip aydınlatma ürünlerini tercih edebilirsiniz.
