Üye Girişi
Elektrik enerjisinin güvenli şekilde kullanılması için her türlü tedbir alınarak elektrik tesisatları hazırlanıyor. Ancak bu tesisatların güvenli olabilmesi için yangın riskinin de göz önünde bulundurulması gerekiyor. Yangın sırasında ortaya zehirli gazlar yayılabilir ve bu da hayatı tehdit eden bir noktaya gelebilir. Dolayısıyla yangın durumunda tahliye sürecinin zorlaşması söz konusu olur.
Bu risk dikkate alınarak kapalı alanlarda kullanılan elektrik tesisatlarında yangına karşı dayanıklı olan kablolar tercih edilmelidir. Bu kablolar düşük duman özelliği sergiler ve halk arasında yanmaz kablo olarak adlandırılır. Halojen free kablo adını taşıyan yanmaz kablolar yangın durumunda zehirli gaz yayılmasına yol açmıyor olması nedeniyle en güvenli elektrik kablolarından biridir.
Halojen free olarak adlandırılan kablolar halojen grubu kimyasallar barındırmayan kablo türüdür. Bu kimyasalları klor, flor, brom, iyot olarak sıralayabiliriz. İzolasyon malzemeleri halojen grubu kimyasallar içermeyen materyaller arasından seçilir. Çünkü halojen grubu kimyasallar yanma sırasında siyah renkte, oldukça yoğun ve zehirli bir gaz açığa çıkarır. Bu gazlar boğucu bir etki yaratır ve insanlarda, hayvanlarda solunum yollarını tahriş eder. Bununla birlikte elektronik ekipmanlara da ciddi oranda zarar verir. Yoğun ve siyah renkte duman çıkarması ise görüşü engellediğinden yangın sırasında binaların tahliye edilmesi zorlaşır ve kimi zaman imkansız hale gelebilir.
İşte bu nedenle kapalı yapılarda zehirli gaz çıkarmayan, alev iletme özelliği olmayan ve düşük duman yoğunluğuna sahip olan halojensiz kablolar tercih edilmelidir. Her şeyden önce can güvenliğini sağlamak ve ekipman güvenliğini de sağlayabilmek için bu kabloların kullanımının yoğunlaşması gerekir. Yanmaz kabloların performansı, IEC 60331 ve IEC 60332 gibi uluslararası standartlarda test edilerek belgelenir.
Daha önce değindiğimiz gibi halojen free kablolar halk arasında yanmaz kablo olarak adlandırılır oysa yanmaz kablo ile halojen free kablolar aynı kablo değildir. Halojen free kabloların hiçbir şekilde ve durumda yanmayacağını söylemek imkansızdır. Sadece yanma sırasında düşük yoğunlukta duman çıkarırlar ve zehirli gaz salınımı yapmazlar. Yanmaz kablolar ise yangında da bir süre daha elektrik iletimi görevini yapmaya devam eder. Her yanmaz kablo halojen free özelliği taşır ancak her halojen free kablo yanmaz kablo değildir.
Genel olarak halojen free kabloların sahip olduğu özellikleri şu şekilde sıralayabiliriz:
Zehirli Gaz Salınımı Yapmazlar
Bu kablolar yangın sırasında klorür, bromür gibi insan sağlığına zararlı olan gazlar üretmezler. Dolayısıyla insan yoğunluğunun olduğu alanlarda dahi zehirli gaz solunması nedeniyle bazı tehlikelerin doğmasına yol açmazlar.
Düşük Duman Yoğunluğu Sağlarlar
Yangın sırasında az da olsa duman çıkmasına yol açan bu kablolar duman yoğunluğunun düşük olması nedeniyle tahliyeyi zorlaştırmaz. Çünkü görüş alanını daralmaz.
Alev İletmezler
Halojen free kablolar alev iletmeme özelliğine de sahiptir. Kablonun herhangi bir yerine alev ulaşsa da alev kablo boyunca ilerlemez. Dolayısıyla yangının kısa zamanda büyümesi ve tüm tesisatı sarması da engellenmiş olur.
Yüksek Sıcaklık Direnci Vardır
Bu kabloların en önemli özelliklerinden biri de yüksek sıcaklığa karşı dayanıklı olmalarıdır. Genellikle 850°C'ye kadar ısıya dayanabilirler.
Çevre Dostudur
İçerisinde ve özellikle yalıtım malzemesinde toksik materyaller olmaz ve bu da halojen free kabloların çevre dostu olduğu anlamına gelir.
Öncelikle yangın riskinin geçerli olduğu her kapalı alanda halojen free kabloların kullanılabildiğini belirtelim. Ancak günümüzde en çok hangi alanlarda kullanıldığını merak ediyorsanız sizler için hazırladığımız listeye göz atın.
Halojen free kablolarda testler ve belgelendirmeler şu şekildedir:
Halojen free kabloların montajında birçok unsura dikkat edilmesi gerekir. Çünkü işlevsel olarak kullanılabilmeleri için öncelikle doğru biçimde monte edilmiş olmaları gereklidir. Halojen free kabloların montajı sırasında dikkat edilmesi gerekenler şöyledir:
Bu kablolar her ne kadar son derece uzun bir kullanım ömrü sunuyor olsa da mutlaka bakım periyotlarında uyulması gerekir. Kullanımda oldukları süre boyunca yıpranmaları ya da bazı bölümlerinin hasar görmesi söz konusu olabilir. Bu durumda tüm sistemin tehlikeye gireceğini unutmamak gerekiyor. Nerede kullanılıyor olursa olsun kabloların bakım periyotların teknisyenler tarafından belirli kurallara uygun şekilde gerçekleştirilmesi önemlidir.
Halojen free kablolarda zamanla izolasyon kısmında çatlama, ezilme, aşınma olabilir. Özellikle nemli ortamlarda kullanılıyor olmaları durumunda kablolarda deformeler meydana gelebilir. Bu nedenle bakım esnasında kabloların gözden geçirilmesi ve hasarlı kablolar varsa yenilenmesi önerilir. Elbette sadece kablolar değil sistemdeki bağlantı noktaları da detaylı bir şekilde gözden geçirilmelidir. Bununla birlikte termal kamera ile bazı ölçümlerin yapılması ve aşırı ısınan kısımlar varsa bu kısımlara müdahale edilmese de bakım periyotlarında dahil edilmelidir. İzolasyon testi ile kabloların yalıtım direncinin ölçülmesine ihtiyaç duyulur. Bakım periyotlarında ihmal edilmemesi durumunda halojen free kabloların çok uzun yıllar hiçbir problem yaşanmadan kullanılması mümkün olacaktır. Özellikle belirli bir kalitenin üzerinde olan kablolar tercih edildiyse sorunsuz bir kullanım ömrü sunacağından emin olabilirsiniz.
